Wat zijn de oorzaken?
De pijn kan verschillende oorzaken hebben. Er zijn drie typen doorbraakpijnen te onderscheiden:
- Incidentpijn
- Spontane pijn
- "End of dose" pijn
Incidentpijn
Incidentpijn is een toename van pijn als gevolge van een activiteit. Dit pijntype komt veel voor bij patiënten met botmetastasen (uitzaaiingen) en bij activiteiten als (wond)verzorging. In rust heeft de patiënt de pijn goed onder controle. Activiteiten die leiden tot incidentpijn zijn lopen, draaien in bed, overstappen, zuchten, hoesten, slikken en naar de wc gaan. De patiënt zal geneigd zijn al deze handelingen zoveel mogelijk te beperken. Incidentpijn heeft gewoonlijk een plotseling begin en bereikt een piek binnen enkele minuten.
Spontane pijn
Spontane doorbraakpijn wordt vooral gezien bij zenuwpijn syndromen (neuropathische pijnsyndromen). Deze pijnepisodes ontstaan snel en duren seconden tot minuten. Vanwege het onvoorspelbare karakter is het niet mogelijk op dit type doorbraakpijn te anticiperen door op voorhand extra pijnstillers te nemen.
"End-of-dose"-pijn
"End-of-dose"-pijn ontstaat aan het eind van het dosisinterval van langwerkende medicatie. Bij o.a. morfine met gereguleerde afgifte, treedt dit type pijn meestal acht tot twaalf uur na de toediening op. Het valt vaak niet goed uit te maken of het hier om doorbraakpijn gaat of om terugkeer van de achtergrondpijn vanwege een afname van de concentratie van het middel (bijvoorbeeld morfine) in het bloed.
