Er is een groot aantal pijnstillers verkrijgbaar. Ieder mens reageert anders op pijnstillers. Daarom is het voor iedereen zoeken naar de juiste pijnstiller, de juiste combinatie en de juiste dosering. Medicijnen en dus pijnstillers kunnen bijwerkingen veroorzaken. Het is belangrijk dat de pijn zo goed mogelijk wordt behandeld, maar de bijwerkingen mogen het leven van de patiënt niet gaan beheersen.

Voor de behandeling van de pijn wordt meestal een stappenplan gemaakt. In elke volgende stap worden sterker werkende middelen voorgeschreven. Deze indeling wordt de ‘pijnladder van de WHO’ (World Health Organization) genoemd.

De WHO-ladder biedt een simpele stapsgewijze aanpak om op vaste tijden een vaste dosis voor te schrijven. De tablet- en pleistervormen hebben de voorkeur.

Voor de behandeling van milde tot matige pijn is een keuze van paracetamol en/of een NSAID over het algemeen afdoende. Paracetamol is vanwege de effectiviteit en tolerantie de eerste en veiligste keus. Bij een onvoldoende effect is combinatie met een NSAID te adviseren. Het meest toegepast zijn diclofenac, naproxen en ibuprofen.

Stap 1
In fase 1 is er sprake van een milde tot matige pijn. In deze fase is paracetamol een veelgebruikte pijnstiller. Ook worden vaak de wat sterker werkende, ontstekingsremmende pijnstillers van het type NSAID’s (diclofenac, naproxen, ibuprofen) gebruikt als pijnstiller.

Stap 2
Wanneer de pijnstillende werking van de middelen uit stap 1 onvoldoende wordt, zal een opioïd in orale vorm (dus toegediend via de mond) of pleister worden voorgeschreven. Doorgaans is dit morfine, oxycodon of fentanyl .

Stap 3
Bij onvoldoende effect van de oraal of per pleister toegediende opioïden, wordt overgegaan op morfine per injectie of infuus onder de huid. De patiënt heeft in deze fase te maken met ernstige pijn. Een alternatief kan de spinale infusietherapie zijn. De morfine wordt toegediend via een pomp en een catheter die rechtstreeks in de ruggenmergsvloeistof ligt.